EMDR is een vorm van therapie die gebruikt wordt voor het verwerken van trauma’s. De afkorting staat voor Eye Movement Desensitization Reprocessing. Bij een EMDR behandeling helpt de therapeut je om de emotionele lading bij een heftige herinnering te verminderen. Je vergeet niet wat er is gebeurd, maar de emoties die je erbij voelt worden minder sterk. Dit kan helpen wanneer je (langdurige) klachten hebt als gevolg van een trauma.
EMDR therapie wordt onder andere toegepast wanneer je een trauma hebt meegemaakt: een nare, pijnlijke of schokkende gebeurtenis of reeks van nare gebeurtenissen. Je kunt zo’n gebeurtenis verwerken of je kunt vastlopen in deze verwerking. Vastlopen of de gebeurtenis onbewust vast zetten, zorgt ervoor dat je je anders voelt, gedraagt en je anders denkt en reageert op de omgeving. Het kan ook zijn dat de schokkende gebeurtenis ervoor zorgt dat je er steeds meer angstige beelden of gedachten over krijgt, alsof het brein ze vergroot en het steeds erger wordt.
Door een trauma kun je psychische klachten krijgen, zoals angsten en panieken, somberheid of slaapproblemen, herbelevingen en vermijdingsgedrag. EMDR wordt ook ingezet in de behandeling van PTSS. Bij PTSS zijn de klachten die je hebt van het trauma langdurig of ze treden pas weken, maanden of jaren na het trauma op.
Tijdens de EMDR behandeling stelt de therapeut je een aantal vragen. Je denkt terug aan de nare gebeurtenis waardoor een trauma is ontstaan, je kijkt naar het plaatje wat voor jouw in je brein vaker terugkomt, je onderzoekt samen welke negatieve overtuigingen erbij horen en welke positieve overtuiging je wil bereiken. De therapeut verzamelt zo informatie over de situatie, voordat de sessie kan starten.
Tijdens de EMDR sessie vraagt de therapeut je opnieuw aan de gebeurtenis te denken waarna je een oogbeweging gaat maken op en neer. De therapeut kan hiervoor verschillende afleidende stimuli gebruiken. Dit zijn bijvoorbeeld de vingers van de therapeut die je nakijkt of een pen/ lampjespen die je op en neer volgt. De therapeut beweegt voor jouw ogen zijn of haar vingers horizontaal op en neer. Deze beweging volg je met je ogen, terwijl je aan de herinnering denkt. De afleidende stimulans kan ook een geluid zijn of aanrakingen op de knieën of een cognitieve taak, zoals rekenen, tellen of spellen. De therapeut vraagt regelmatig wat er in de gedachten van de patiënt opkomt of wat de patiënt aan veranderingen bemerkt. Er kunnen gedachten en beelden opkomen, waarna opnieuw de oogbewegingen op en neer gemaakt worden. Daarnaast kan de patiënt ook gevoelens en lichamelijke sensaties ervaren. Na verloop van tijd vervaagt het beeld en roept de herinnering geen spanning meer op, waardoor de patiënt er geen last meer van heeft.
De effectiviteit van EMDR-therapie is dat het gelijktijdig denken aan de traumatische herinnering en het uitvoeren van een afleidende taak (zoals bijvoorbeeld snel de ogen heen en weer bewegen om de vingers van de therapeut te volgen), zo veel geheugencapaciteit vraagt in je brein, dat het bijna niet mogelijk is om beide tegelijk goed uit te voeren. Het brein reageert daarop met het loslaten van de herinnering waardoor deze minder levendig wordt en de lading (de emoties) erom heen afneemt. Hierdoor ontstaat ruimte om anders naar de gebeurtenis te kijken. De betekenis verandert en de gebeurtenis wordt als nieuwe onbeladen herinnering opgeslagen in het langetermijngeheugen.
Het gevolg is dat je terug kunt denken aan bepaalde situaties, zonder daarbij angst of paniek te ervaren. Je wordt niet meer overmand door emoties op het moment dat iets of iemand je aan de gebeurtenis doet herinneren. De herbelevingen worden minder en ook je vermijdingsgedrag neemt hierdoor af.
Wat veel mensen niet weten maar toch interessant is om te vermelden is dat EMDR ook kan worden gebruikt om positieve overtuigingen te versterken. Zo eindigen we altijd een EMDR sessie. Dit bevordert posttraumatische groei en vergemakkelijkt integratie en toepassing van de ervaringen in het dagelijks leven.
Een EMDR behandeling is een intensieve behandeling waarbij je hoofd flink aan het werk wordt gezet. Het kan ervoor zorgen dat je na een EMDR sessie wat bijwerkingen ervaart, waaronder vermoeidheid, hoofdpijn en nieuwe beelden of emoties die nu voorbij komen in je hoofd. Doorgaans houden de klachten niet langer dan drie dagen aan.
